AI in 2024: Hoe kunstmatige intelligentie ons leven verandert

Hoe kunstmatige intelligentie verweven raakt met ons dagelijks bestaan

Je iPhone unlocken met Face ID, het regelen van een slimme thermostaat in je appartement of de persoonlijke content-aanbevelingen van Netflix en HBO Max – de vele toepassingen van AI zijn (al langer dan je denkt) werkelijk overal in ons dagelijks leven terug te vinden. Maar hoe is deze digitale revolutie langzaam maar zeker ons leven aan het overnemen?

Een studie gepubliceerd in het tijdschrift ‘Nature Machine Intelligence‘ laat zien dat de integratie van AI binnen onze dagelijkse bezigheden in feite al meer dan 14 jaar geleden exponentieel aan het toenemen is.

Het gaat vooral om de wisselwerking van drie factoren:

1. Steeds slimmere algoritmes

2. Toenemende rekenkracht van computers

3. De explosie van beschikbare data

Deze krachtige combinatie van omstandigheden heeft geleid tot de onvermijdelijke democratisering van AI – een fenomeen waarbij geavanceerde AI-tools steeds toegankelijker en begrijpelijker worden voor het grote publiek.

Ik kan me niet anders voorstellen dat de meeste mensen in je directe omgeving al lang gebruik maken van tools als ChatGPT, Copilot of Midjourney.

De groeispurt van AI: van peuter naar puber in een recordtempo

In de wereld van technologische vooruitgang hoor je natuurlijk wel vaker over exponentiële groei. Zo hadden we in de jaren 90 de Dot-com Bubble, in de jaren 2000 maakten we kennis met Web 2.0 (de opkomst van social media kanalen en geavanceerde zoekmachines), en vanaf de jaren 2010 de intrede van Bitcoin en cryptocurrency.

In de jaren 2020 hebben we te maken met het AI fenomeen. Iedereen wil er iets mee doen, maar niemand lijkt te weten wat. Ondertussen gaan de ontwikkelingen sneller dan de meeste mensen kunnen bijbenen. Enkele voorbeelden:

• OpenAI’s GPT-4 kan inmiddels met het grootste gemak complexe taken uitvoeren die voorheen alleen voor opgeleide en ontwikkelde mensen waren weggelegd. Zoals het schrijven van functionerende computerprogramma’s en mobiele applicaties. Of het analyseren van technische tekeningen of röntgenfoto’s. In een veelbesproken experiment slaagde GPT-4 erin om de Amerikaanse balie-examens te halen met scores in de top 10% van menselijke deelnemers. Wat betekent dit voor de banenmarkt en werkgelegenheid van de nabije toekomst?
• Volgens een rapport van Gartner gebruikte in 2023 35% van de bedrijven AI voor cybersecurity, een stijging van 160% ten opzichte van 2022. Deze dramatische toename wordt toegeschreven aan de groeiende volwassenwording van cyberaanvallen en de behoefte aan real-time, adaptieve verdedigingsmechanismen.
• Een uitgebreide marktstudie van Grand View Research voorspelt dat de AI-markt voor gezondheidszorg zal groeien van $11 miljard in 2021 naar $187 miljard in 2030. Deze groei wordt gedreven door de toenemende vraag naar gepersonaliseerde geneeskunde en de behoefte aan efficiëntere zorgprocessen.

Deze cijfers komen niet uit de lucht vallen. Uit recent onderzoek van PwC (PricewaterhouseCoopers) blijkt dat AI potentieel heeft om het wereldwijde BBP in 2030 met 14% te verhogen. Dat is meer dan de huidige output van China en India samen. Onderzoekers wijzen erop dat deze groei niet gelijkmatig verdeeld zal zijn: sommige sectoren, zoals gezondheidszorg en financiële dienstverlening, zullen waarschijnlijk een grotere impact ervaren dan andere.

De geheime ingrediënten van AI’s succes

Het digitale brein: Slimmer dan ooit

De ontwikkeling van neuromorfische chips – computerchips die het menselijk brein nabootsen – markeert een significante sprong voorwaarts in AI-hardware. IBM’s TrueNorth chip bijvoorbeeld, heeft 1 miljoen neuronen en 256 miljoen synapsen. Ter vergelijking: een menselijk brein heeft ongeveer 86 miljard neuronen.

Maar het gaat hier niet alleen om kwantiteit. Deze chips zijn vooral onzettend efficiënt. Qua energieverbuik gaat het om slechts 70 milliwatt – ter vergelijking: dat is minder dan een gemiddeld hoortoestel. Dit maakt het mogelijk om AI-systemen te bouwen die niet alleen immens krachtig, maar ook buitengewoon energiezuinig kunnen functioneren.

Een studie gepubliceerd in het ‘Journal of Neural Engineering’ suggereert dat dergelijke chips de weg kunnen effenen voor brain-computer interfaces. Oftewel, neurologische aandoeningen behandelen, of zelfs menselijke cognitieve vermogens verbeteren met computertechnologie is dan niet langer een science-fiction concept, maar iets dat werkelijk binnen handbereik ligt.

Ondertussen werken bedrijven als Anthropic aan de ontwikkeling van wat zij noemen “constitutionele AI” – AI-systemen die zijn ontworpen om te opereren binnen specifieke ethische grenzen. Hun Claude AI-assistent, bijvoorbeeld, is geprogrammeerd om bepaalde typen schadelijke of illegale inhoud te weigeren te produceren, ongeacht de instructies die het ontvangt. Dit vertegenwoordigt een belangrijke stap in de richting van verantwoorde AI-ontwikkeling.

Big Data: De brandstof van kunstmatige intelligentie

Data is brandstof. En de AI modellen die we dagelijks gebruiken zijn dan ook hongerig naar meer data. En hoe eng het ook klinkt: de mensheid is continu bezig met voeden. Elke digitale interactie (zoekopdracht, klik, swipe, like of share) is weer een klein hapje voor de grote, alsmaar hongerige AI.

Een studie uitgevoerd door de Universiteit van California, Berkeley, schat dat we elke dag ongeveer 2,5 quintillion bytes aan data produceren. Om dit in een perspectief vanuit de gehele mensheid te plaatsen:

Elke minuut:

• Versturen we 16 miljoen tekstberichten
• Kijken we 694.444 uur Netflix
• Geven we $1,6 miljoen uit aan online shopping

Een recent onderzoek van IDC voorspelt dat we in 2025 wereldwijd 175 zettabytes aan data zullen produceren. Dat is genoeg om 15 miljard smartphones te vullen. Deze explosie van data vormt dus de brandstof voor steeds geavanceerdere AI-modellen.

Generatieve AI software zoals ChatGPT, Google Gemini en Midjourney maken gebruik van deze overvloed aan data om AI-systemen te trainen die in staat zijn verbluffende beelden en video’s te genereren. Midjourney’s AI kan op basis van eenvoudige tekstuele beschrijvingen (prompts) gedetailleerde, surrealistische beelden creëren die nauwelijks te onderscheiden zijn van menselijke kunstvormen of fotorealistische beelden. Runway gaat nog een stap verder met video generatie modellen, en zijn in staat om volledige video’s te genereren of bestaande video’s te bewerken op basis van tekstuele prompting instructies. Deze ontwikkelingen roepen fascinerende vragen op over de toekomst van creativiteit en de rol van menselijke kunstenaars in een wereld waar AI steeds bekwamer wordt in het produceren van visuele content.

De vingerafdrukken van AI in ons dagelijks leven

AI beperkt zich allang niet meer tot eenvoudige (en soms irritante) chatbots en virtuele assistenten. Volgens een onderzoek van Gartner zal 75% van de bedrijven in 2024 AI-gestuurde automatisering gebruiken.

Van het voorspellen van machinestoringen tot het optimaliseren van werkroosters – AI verandert de manier waarop we werken.

Een interessante case study komt van het Zweedse bedrijf Spotify. Ze gebruiken AI niet alleen om muziekaanbevelingen te doen, maar ook om hun interne processen te optimaliseren. Hun AI-systeem, genaamd “FEST” (Fast, Efficient, Simple Ticketing), automatiseert het proces van het toewijzen en prioriteren van IT-ondersteuningstickets. Dit heeft geleid tot een vermindering van 25% in de tijd die nodig is om tickets op te lossen en een verbetering van 50% in de medewerkerstevredenheid met IT-ondersteuning.

Ondertussen experimenteert het Amerikaanse bedrijf Textio met AI om het wervingsproces te verbeteren. Hun AI-systeem analyseert vacatureteksten op taalgebruik dat onbedoeld bepaalde groepen kandidaten zou kunnen afschrikken, en stelt alternatieven voor om de tekst inclusiever te maken. Een studie uitgevoerd in samenwerking met de Universiteit van Washington toonde aan dat bedrijven die Textio gebruikten een 23% hogere diversiteit in hun sollicitantenpool zagen.

Kunstmatige intelligentie en menselijke gezondheid: Medische AI toepassingen

In de medische wereld maakt AI grote sprongen. Een baanbrekende studie gepubliceerd in The Lancet toont aan dat AI-systemen borstkanker kunnen detecteren met een nauwkeurigheid die vergelijkbaar is met die van twee menselijke radiologen. Dit belooft veel goeds voor vroege diagnose en behandeling.

Maar de mogelijkheden reiken verder dan alleen diagnostiek. DeepMind, een dochteronderneming van Alphabet (Google’s moederbedrijf), heeft een AI-systeem ontwikkeld dat in staat is om de 3D-structuur van eiwitten te voorspellen met een nauwkeurigheid die voorheen onmogelijk werd geacht. Dit heeft enorme implicaties voor de ontwikkeling van nieuwe medicijnen en het begrijpen van ziektemechanismen op moleculair niveau.

Een ander fascinerend voorbeeld komt van het bedrijf Viz.ai, dat AI gebruikt om beroertes sneller te diagnosticeren en te behandelen. Hun systeem analyseert CT-scans in real-time en kan binnen enkele minuten een mogelijke beroerte identificeren, waardoor kostbare tijd wordt bespaard in een situatie waar elke minuut telt. Een studie gepubliceerd in het ‘Journal of Neurointerventional Surgery’ toonde aan dat het gebruik van Viz.ai de tijd tot behandeling met gemiddeld 66 minuten verminderde.

De donkere kant van de digitale maan

Natuurlijk is niet alles rozengeur en maneschijn in de wereld van AI. De exponentiele groei van kunstmatige intelligentie roept ook belangrijke vragen op:

Digitale voetafdrukken: Groter dan je denkt

Die grappige meme die je deelde? Die kan nu worden gebruikt om AI te trainen. Een onderzoek van het Rathenau Instituut laat zien dat 82% van de Nederlanders zich zorgen maakt over hoe hun online data worden gebruikt. Deze zorgen zijn niet ongegrond. Een studie gepubliceerd in het tijdschrift ‘Big Data & Society’ onthulde dat veel populaire apps veel meer data verzamelen dan strikt noodzakelijk is voor hun functionaliteit, en dat deze data vaak wordt gedeeld met derde partijen zonder volledige transparantie naar de gebruiker.

De controverses rond gezichtsherkenningsbedrijf Clearview AI illustreren de ethische dilemma’s die ontstaan wanneer persoonlijke data op grote schaal wordt verzameld en gebruikt. Clearview AI heeft een database opgebouwd van meer dan 20 miljard afbeeldingen, verzameld door het internet te scrapen, inclusief sociale media platforms. Dit heeft geleid tot rechtszaken en boetes in verschillende landen vanwege privacyschendingen.

Ethische puzzels in een digitaal doolhof

Als een zelfrijdende auto een ongeluk veroorzaakt, wie is dan verantwoordelijk? Hoe voorkomen we dat AI-systemen bestaande vooroordelen versterken? Dit zijn vragen waar wetenschappers, beleidsmakers en ethici hun tanden op stukbijten.

Een studie uitgevoerd door onderzoekers aan MIT ontdekte dat veel commerciële gezichtsherkenningssystemen minder nauwkeurig waren bij het identificeren van vrouwen en mensen met een donkere huidskleur. Dit roept serieuze vragen op over de potentiële versterking van bestaande vooroordelen door AI-systemen.

OpenAI’s beslissing om de volledige versie van hun GPT-2 taalmodel aanvankelijk niet vrij te geven vanwege zorgen over mogelijk misbruik, illustreert de worsteling van de industrie met de ethische implicaties van hun werk. Sindsdien heeft OpenAI een meer graduele benadering geadopteerd, waarbij ze steeds krachtigere versies van hun modellen vrijgeven terwijl ze tegelijkertijd de potentiële risico’s monitoren en mitigeren.

Wat kunnen we verwachten van AI in de toekomst?

De AI-revolutie is nog maar net uit de startblokken. Hoewel sommige opinies nu claimen dat er een AI-moeheid aan het onstaan is, zijn er nog altijd vele experts die voorspellen dat we de komende jaren nog veel meer baanbrekende AI-toepassingen zullen zien. Van persoonlijke AI-stylisten die je hele garderobe beheren tot AI-systemen die klimaatverandering aanpakken – de mogelijkheden lijken eindeloos.

Een fascinerend voorbeeld van wat de toekomst zou kunnen brengen, komt van OpenAI’s DALL-E 3 en GPT-4. Deze modellen kunnen niet alleen tekst omzetten in beelden, maar kunnen ook complexe scenario’s interpreteren en visualiseren. Stel je voor: je beschrijft je droomhuis aan een AI, en het genereert niet alleen een afbeelding, maar ook een gedetailleerd bouwplan en een lijst met specifieke en geschikte duurzame materialen.

Ondertussen werkt DeepMind aan AI-systemen die kunnen helpen bij wetenschappelijk onderzoek. Hun AlphaFold-systeem heeft al een revolutie teweeggebracht in ons begrip van eiwitstructuren, en ze voorspellen dat toekomstige versies zouden kunnen helpen bij het ontdekken van nieuwe materialen of het begrijpen van complexe biologische processen.

Maar één ding is zeker: AI zal een steeds grotere rol in ons leven gaan spelen. Het is aan ons om ervoor te zorgen dat we deze technologie op een verantwoorde en ethische manier inzetten. Zoals de bekende AI-onderzoeker Stuart Russell stelt: “De grootste uitdaging van de 21e eeuw zal zijn om ervoor te zorgen dat machines die slimmer zijn dan wij, onze doelen overnemen in plaats van hun eigen doelen te ontwikkelen.”

Benieuwd hoe AI voor jou kan werken?

AI-gedreven werken is absoluut geen vervanging, maar een versterking.

• AI helpt je beter te begrijpen wat je doelgroep graag wilt, maar je moet als ondernemer altijd zelf de regie kunnen behouden.
• AI kun je bijvoorbeeld prima inzetten voor het verwerken van saaie Excel sheets en andere invuloefeningen, zodat jij kunt focussen op de de uitdagende en creatieve aspecten van je business.
• AI geeft je ideeën op basis van data en gegevens, maar jij moet uiteindelijk de beslissingen nemen.

Dat is eigenlijk wat AI-gedreven werken kan doen. Het is geen magische oplossing. Zie het eerder als een stuk gereedschap in je toolbox.

Misschien vraag je je af: “Gaat AI niet uiteindelijk mijn baan overnemen?”

Wees gerust, dat is niet het doel. AI is er immers om je te ondersteunen, niet om je te vervangen. Het gaat erom dat jij slimmer kunt werken met minder, niet harder met meer.

En het mooie is: je hoeft tegenwoordig geen die-hard techie meer te zijn om AI te kunnen toepassen binnen je onderneming of organisatie. Wij kunnen iedereen helpen met AI toepassingen, hoe complex en groot of simpel en klein je doelen ook mogen zijn.

Wil je meer weten over hoe AI jouw werk makkelijker kan maken? Laten we er eens over praten. Graag leggen we je uit hoe je deze technologie kunt gebruiken om je dagelijkse werkzaamheden niet alleen effectiever maar vooral leuker kunt maken.